Ankara Üniversitesi Fizik ve Fizik Mühendisliği Bölümlerinde 1994′te başlatılan Hızlandırıcı Fiziği çalışmalarının bir sonucu olarak hazırlanan “Parçacık Hızlandırıcıları: Türkiye’de Neler Yapılmalı?” konulu proje Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) desteği ile 1997-2000 yılları arasında yürütülmüş ve tamamlanmıştır. Aynı zamanda bir Fizibilite çalışması niteliği taşıyan proje sonucunda “Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM)” nin kurulması önerilmiş ve sonuç raporunda THM’de yer alması planlanan tesisler ve kurumsallaşma adına atılması gerekli adımlar tanımlanmıştır (I. Aşama).
2002-2005 yılları arasında Ankara ve Gazi Üniversiteleri işbirliği ile ve DPT desteği ile yürütülen iki ayrı proje ile Türk Hızlandırıcı Merkezi’nde yer alması planlanan tesislerin ana parametrelerini ve araştırma potansiyellerini tanımlayan Genel Tasarım çalışmaları tamamlanmış ve raporlandırılmıştır (II. Aşama).
Türk Hızlandırıcı Merkezi’nde yer alması öngörülen hızlandırıcı tesislerinin Teknik Tasarım Raporunu (TTR) yazmayı, ülkemizin Ar-Ge amaçlı ilk elektron hızlandırıcısı ve ışınım tesisini (TARLA) ve ilk Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nü (HTE) kurmayı hedefleyen Yaygınlaştırılmış Ulusal ve Uluslararası Proje (YUUP) DPT (2011’den sonra Kalkınma Bakanlığı) desteği ile 2006 yılında yürürlüğe girmiştir. Ankara Üniversitesi koordinatörlüğünde proje ortağı 14 Üniversiteden (Ankara, Gazi, İstanbul, Boğaziçi, Doğuş, Uludağ, Dumlupınar, Gebze Teknik, Erciyes, Osmangazi, S. Demirel, Niğde, Gaziosmanpaşa ve Adıyaman Üniversiteleri ) 156 araştırmacı tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda THM için öngörülen hızlandırıcı tesislerinin teknik tasarım raporları tamamlanmış ve TARLA tesisinin kurulumu sürdürülmüştür (III. Aşama).
2015 yılı sonunda tamamlanan III. aşama sonunda TARLA dışında THM için öngörülen 4 tesis için (TURKAY, TURKSEL, TURKPRO ve TURKFAB) tamamlanan Teknik Tasarım Raporları ve THM Strateji Raporu Şubat 2016’da Kalkınma Bakanlığına sunulmuştur.
2016 yılı başında Kalkınma Bakanlığı öncelikle TARLA tesisinin tamamlanmasını dikkate alarak proje kodunu koruyup, başlığını “Elektron Hızlandırıcısı ve Lazer Tesisi (TARLA)” olarak revize etmiş, 2018 sonuna kadar süre tanımış ve gerekli ödeneği tahsis etmiştir.
TBMM tarafından 2014 yılında çıkartılan 6550 sayılı “Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun” çerçevesinde THM’nin “Ulusal Araştırma Merkezi” statüsüne kavuşturulmasına yönelik inceleme ve çalışmalar sürdürülmektedir. III. aşamada tasarımı yapılan büyük ölçekli tesislerin kurulum sürecinin yeni statünün kazanılmasının ardından yeni bir planlama, yapılanma ve öncelik değerlendirilmesinin ardından gündeme taşınması beklenmektedir.
Proje web sayfasından; THM projesinin aşamalarına, proje ekibine, yapılan bilimsel ve teknik çalışmaların sonuçlarına, kurulumu sürmekte olan TARLA tesisinin (https://tarla.org.tr ) ve tasarımı yapılan tesislerin web sayfalarına, yıllar bazında düzenlenen proje etkinliklerine, düzenlenen ulusal kongre ve yaz okulu etkinliklerine, ulusal ve uluslararası işbirliklerine, Uluslararası Bilimsel ve Makine Danışma Komitelerinin (ISAC & IMAC) raporlarına, proje kapsamında yapılan yayın, tez, eğitim ve seminer çalışmalarına ulaşabilirsiniz.
Projenin Türkçe ve İngilizce tanıtım broşürlerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:
Türk Hızlandırıcı Merkezi Broşürü (Türkçe)
Türk Hızlandırıcı Merkezi Broşürü (İngilizce)
Saygılarımızla,
Proje ekibi adına,
Prof. Dr. Ömer Yavaş
Proje Yürütücüsü
Ankara Üniversitesi
2016, Ankara
HAYATTA EN HAKİKİ MÜRŞİT İLİMDİR, FENDİR.
Mustafa Kemal Atatürk
Not: Bu sayfanın ilk hali 6 Mart 1999’da açılmıştır.